Nederland en andere Europese landen zeggen bereid te zijn om roofkunst aan oud-koloniën terug te geven. Maar de daad bij het woord voegen blijkt lastig.

In Het lege-vitrinesyndroom vertelt Jos van Beurden, deskundig in koloniale roofkunst, over drie grote obstakels bij teruggave van koloniaal bezit. Ondanks een veranderende houding beslissen Europese overheden nog altijd over het herkomstonderzoek naar de collecties en willen ze de zeggenschap erover nauwelijks afstaan aan hun oud-koloniën. Ook particuliere verzamelaars en kunsthandelaren opereren voorzichtig en houden zich angstvallig stil over hun objecten uit voormalige koloniën. Daar zitten geroofde stukken bij maar oud-koloniën hebben daar zelden weet van, laat staan dat zij weten hoe ze die kunnen claimen. En als eenmaal het besluit valt voorwerpen terug te brengen, dan doen zich vaak spanningen voor tussen regeringen enerzijds en lokale oud-eigenaren (etnische minderheden en oude vorstenhuizen) anderzijds. Wie is de rechtmatige eigenaar? Van Beurden laat zie hoe vandaag de dag met deze obstakels wordt omgegaan.

Het lege-vitrinesyndroom helpt de discussie over restitutie van koloniaal erfgoed verder te brengen.